نمونه پرسش 2 موضوع: واژه شناسی تاریخی

زبان همواره در حال تغییر و تحول است. این تغییر، ممکن است خود را در سطح واژههای زبان و بهشکلهای متفاوتی
که در قدیم « خسته » یک واژه دچار تغییر شود؛ برای مثال واژهی « معنی » ، نشان دهد. مثلاً ممکن است در طول زمان
میدهد. « بیرمق » بوده و امروزه معنای « مجروح » بهمعنی
یک کلمه دگرگون شود؛ مثلاً واژهای که ما امروزه بهصورت جَوان « تلفّظ » ، همچنین ممکن است بر اثر گذر زمان
تلفّظ میشده است. (jovân) تلفّظ میکنیم، در گذشته با ضمّه و بهصورت جُوان (javân)
در ادامه، تعدادی عبارت و بیت برای شما انتخاب شده؛ با دقّت بخوانید و بهسؤالات پاسخ دهید:
قطران نگه کرد تا چه بوده است که سمک او را قفایی زد؛ چنانکه از جای برآمد از زخم قفا. 
اجازه میخواهم که فردا بامداد به سوی خانهی خود عزیمت کنم. 
ارجمندگردانندهی بندگان از خواری؛ در پای افکنندهی گردنکشان از سَروَری. 
«. بگذار تا فردا داری در میدان فرو بریم و او را بر دار کنیم » : آتشک خدمت کرد و گفت 
بطّی در آب روشنایی ستاره میدید، پنداشت که ماهی است، قصدی میکرد تا بگیرد و هیچ نمییافت. 
« این منم؛ مهترِ انجمن ازو هیچ با من مگردان سخن » : بگفت 
مینمود آن مرغ را هرگون شگفت تا که باشد کاندر آید او به گفت 
به شهر اندرون هرکه بُد سالخورد برِ شاه رفتند، رخساره زرد 
دیدههایم گداخت چون آتش آتشم را بکش بهآبی خوش 
چو رستم ز دست وی آزاد شد بهسان یکی تیغ پولاد شد 
1. سه واژه را از واژههایی که معنایشان در شعر و متنهای فوق، با معنایشان در فارسی رایج امروز تفاوت دارد، در
زیر بنویسید و هر دو معنایشان را ذکر کنید.
2. سه واژه را از واژههایی که تلفّظشان در شعر و متنهای فوق، با تلفّظشان در فارسی رایج امروز تفاوت دارد، در
زیر بنویسید و هر دو صورت تلفّظشان را ذکر کنید.

(برگرفته از وبگاه کاریز: ادبیات سمپاد)